Miasta żyją i giną

     Czas na rozwiązanie zagadki tajmniczego nocnego miasta. Mogłam rzecz ułatwić, dodając, że zaraz obok jest słynny most, z którego do dziś zostały tylko cztery przęsła. Mogłam napisać, że oświetlony nocnym światłem zamek jest XIV-wiecznym pałacem papieskim. Mogłam także ujawnić, że miasto leży nad Rodanem. Tylko że wtedy byłoby zbyt łatwo.
       Cały kompleks katedralno-zamkowy w świetle dnia:

Awinion

       Awinion ma szczęście, że trwa i przynosi dochody z turystyki. Takiego szczęścia nie miało Hasankeyf w Turcji zalane w maju tego roku przez wody Tygrysu, na którym wzniesiono tamę. Protestowali mieszkańcy, protestowali archeolodzy z całego świata, ba, protestowali nawet lokalni przedstawiciele władzy samorządowej. Nic nie pomogło. Miasto znane z ponad 600 starożytnych jaskiń, położone  na dawnym Jewabnym Szlaku, świadek rozwoju cywilizacji przez 12 tysięcy lat zniknęło pod wodą w imię wątpliwych ekonomicznych interesów rządzących elit. Jak mówił jeden z ostatnich mieszkańców - napędzana przez tamę Ilisu elektrownia przyniesie państwu 3% PKB, tymczasem przekształcenie  Hasankeyf w ośrodek turystyczno-archeologiczny pod patronatem UNESCO przyniosłoby ok. 15 % PKB. 

      Jeszcze w drugiej połowie XX wieku w zamieszkanych jaskinich żyli normalnie ludzie, rodziły się dzieci. Nie należy sobie wyopbrażać, że to jakieś prymitywne plemiona. Nic z tych rzeczy. Do zamieszkanych jaskiń doprowadzony był prąd, telewizja satelitarna i wszelkie udogodnienia. Po prostu ukształtowanie terenu jest takie, że miejscowa ludność od tysięcy lat drążyła skaliste zbocza w celu przekształcenia jaskiń w domy mieszkalne. Owszem,  do dzisiaj wzniesiono tam też wiele zwykłych budynków z kamienia, który był podstawowym budulcem. Wiele z nich ma wartość historyczną i archeologiczną. Miasto należy do najstarszych ciągle zasiedlonych miast świata. Należało - już go nie ma. Badacze nazywali je cywilizacyjną stolicą ludzkości. Teraz jest jezioro - największe sztuczne jezioro w Turcji. 

     Miasta też umierają. Umierają same z siebie, na skutek katastrof, ale też giną niszczone z premedytacją. A ludzie wędrują gdzie indziej. W Awinionie byłam i mogłam je zobaczyć. Do Hasankeyf już nie pojadę. W Internecie pozostało mnóstwo zdjęć. Czy są tez mapy? Czasami potrzebne są mapy. Kiedy Gabriel Marcel pisze: "w związku z rozmową, jaka ma się odbyć dziewiątego na ulicy Visconti" lub "na ulicy Condamine spadła na mnie taka oto myśl", chciałoby się śledzić przynajmniej na mapie te ścieżki, którymi wędrował autor. 

Kiedy nocą...

.... zwiedza się średniowieczne katedry i zamki, czas zatrzymuje się na granicy światła i mroku. W ciemnych zakamarkach ukrywa się historia niegdyś tętniąca życiem, dzisiaj turystyczna atrakcja. Niektórzy pisarze znają to miejsce niemal jak własny dom. Parnicki rozgrywał tutaj dialogi swoich bohaterów.  Prosty lud patrzył na wysokie wieże. 

Nocna iluminacja katedry Notre Dame przylegającej do pałacu

Współczesne iluminacje oświetlając przeszłość, tworzą cienie na placu przed zamkiem. Obok zamkniętej o tej porze kawiarni lśnią plastikowe stoliki i krzesła. Dziewczyna w cekinowej zielonej sukni cierpliwie czeka. Z cienia wyłonił się mężczyzna i podał jej ramię. Poszli razem w mrok, gdzie na skraju pustego placu nie świeciły lampy wpatrzone w milczące mury.

Zamek (pałac) - podobno największy gotycki projekt zamkowy w Europie, 

ponad 15 tys. m kw.

Czy po wiekach nadal błąkają się tu duchy z przeszłości? Kto wie, kto dziś wygląda zza wysokich okien. Schodząc ze wzgórza  władzy, znajduję magiczną uliczkę wiodącą wzdłuż średniowiecznego grubego obronnego muru. W zaułku na styku uliczki i centralnego placu w zabytkowej kamienicy nadal mieszkają ludzie - rodzina kustosza tego miejsca. No właśnie, gdzie ta uliczka się znajduje? 

O czym się (nie) mówi?

      "Niemożność dyskutowania o tym, co najważniejsze zmusza nas do przyznania, że musimy zaryzykować posądzenie nas o szaleństwo."
        Piszą: Zajmij się tym, w czym możesz odnieść sukces. Jest wielu ludzi, którzy to robią. Potrzeba ludzi, którzy są gotowi na porażkę, bo tylko przegrywając mają szansę na rozwój dyskusji"

          Lawrence Lessig